Choroby reumatyczne to grupa schorzeń, które charakteryzują się przewlekłymi stanami zapalnymi w obrębie tkanki łącznej. Ich przyczyną najczęściej są reakcje autoimmunologiczne. Schorzenia te zwykle objawiają się określonymi zmianami w stawach i kościach, objawami bólowymi oraz w skrajnych przypadkach – ograniczeniem ruchomości stawów, aż do ich całkowitego usztywnienia. Potocznie choroby reumatyczne nazywane są reumatyzmem, jednak występują różne jego rodzaje.
Choroba zwyrodnieniowa
Jednym z najpowszechniejszych przykładów reumatyzmu jest choroba zwyrodnieniowa, która rozwija się w skutek zużycia się chrząstki pokrywającej powierzchnię kości tworzących staw. Z wiekiem chrząstka ta gubi swoją strukturę, a także staje się chropowata. W przypadku jej całkowitego zaniku, kości zaczynają się o siebie ocierać. Proces ten znacząco przyspiesza nieprawidłowa budowa oraz ich nadmierne przeciążanie. Nie bez wpływu pozostają przebyte urazy, czynniki genetyczne czy niektóre współwystępujące choroby – np. cukrzyca. Do rozwoju choroby zwyrodnieniowej przyczynia się także otyłość. Głównym objawem schorzenia jest narastający ból, nasilający się po dłuższym chodzeniu lub staniu. O poranku u chorego może też wystąpić tzw. poranna sztywność stawów, która zwykle mija po kilkudziesięciu minutach.
Dna moczanowa
Dna moczanowa to specyficzny rodzaj choroby reumatycznej, która rozwija się na skutek niewłaściwej przemiany materii oraz nadmiernego gromadzenia się w organizmie kwasu moczanowego. Następstwem tego procesu jest powstanie stanu zapalnego, będącego przyczyną bólu. Dolegliwości najczęściej występują w obrębie stawu paluchowego lub stawu łokciowego i zwłaszcza na początku choroby mają ostry, napadowy charakter. Leczenie dny moczanowej ustalane jest indywidualnie, a jego celem jest powstrzymanie zmian oraz zniwelowanie dolegliwości bólowych.
Reumatoidalne zapalenie stawów
Reumatoidalne zapalenie stawów to choroba przewlekła, która obejmuje cały układ kostny. Schorzenie to może towarzyszyć choremu przez całe życie, ma wiele postaci i rozwija się w różnym tempie. W początkowym etapie zwykle atakuje drobne stawy, np. dłoni i stóp, a nieco rzadziej także barki, biodra, łokcie czy kolana. Do rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów dochodzi w wyniku wystąpienia stanu zapalnego błony maziowej, która wyściela od środka włókna stawu. Produkuje ona płyn zmniejszający tarcie. Jego ilość zaczyna być zbyt duża, przez co przestaje się mieścić w torebce stawowej. Wywarcie nadmiernego nacisku prowadzi do zmniejszenia ruchomości stawu, a także dolegliwości bólowych. Z czasem komórki błony maziowej namnażają się i tworzą dodatkową warstwę, która powoli pokrywa chrząstki stawu i prowadzi do ich zniszczenia. W leczeniu niezbędna jest rehabilitacja, a także zastosowanie leków łagodzących ból i likwidujących stan zapalny.
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa to schorzenie, które początkowo objawia się porannym bólem i sztywnością w dolnej części pleców. Z czasem choroba zaczyna obejmować coraz wyższe partie kręgosłupa, docierając aż do szyi. W rezultacie kręgi się zrastają, a więzadła ulegają stwardnieniu. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa najczęściej dotyka mężczyzn między 20. a 40. rokiem życia, zwłaszcza tych obarczonych genetycznie. W leczeniu stosuje się środki zmniejszające ból oraz powstrzymujące postęp choroby. Pomocny może się okazać także fizjoterapeuta, który przeprowadzi zabiegi zwiększające elastyczność kręgosłupa.
Reumatyzm tkanek miękkich
Reumatyzm tkanek miękkich często nazywany jest zespołem przeciążeniowym, ponieważ jego główną przyczyną są stałe przeciążenia i mikrourazy. Choroba ta rozwija się przez wiele lat i początkowo nie daje żadnych objawów. Z czasem pojedyncze uszkodzenia tkanek nakładają się na siebie, co prowadzi do rozwoju stanu zapalnego w miejscu przyrostu mięśnia do kości. Wówczas reumatyzm tkanek miękkich może objawić się nawracającymi dolegliwościami bólowymi barku, kolana, nadgarstka czy łokcia.
_______________________________
Artykuł powstał dzięki uprzejmości Centrum Rehabilitacji i Terapii OpenMedical
